جامعه آمریکا طی سالهای گذشته با بحران‌های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی بسیاری دست به گریبان بوده است؛ در این بین اما در یک دهه اخیر بحرانی که جامعه این کشور را به شدت درگیر خود کرده است افزایش روزافزون مصرف و اعتیاد به مواد مخدر مخصوصا ماجرای توزیع و مصرف گسترده‌ یک ماده روانگردان و مخدر بسیار قوی و خوفناک صنعتی به نام «فنتانیل» است که تبدیل به نماد فاجعه در آمریکا شده است. شیوع گسترده این ماده‌ کشنده تا آنجا پیش رفته است که حتی خیابان‌های شهرهای بزرگ این کشور را تحت تاثیر قرار داده است؛ تصاویر منتشر شده از مصرف کنندگان بی خانمان در شهرهای کالیفرنیا و نیویورک که در رسانه‌های آمریکا از آن تحت عنوان شهر مردگان متحرک و شهر زامبی‌ها یاد شده است تنها بخش کوچکی از فاجعه‌ای را به تصویر می‌کشد که ایالت متحده با آن مواجه شده است.

چالش ناشی از سومصرف مواد مخدر یک چالش بین المللی است اما این معضل در ایالات متحده حادتر است. طبق گزارش سی ان ان ، ۱۲درصد از مصرف کنندگان مواد مخدر جهان از این کشور هستند؛ این درصد معادل سه برابر نسبت جمعیت ایالات متحده به جمعیت جهان است. سوء مصرف مواد مخدر و اعتیاد از مسائل مهم مراقبت‌های بهداشتی در ایالات متحده است. بی‌طرفانه‌ترین راه برای درک دامنه مصرف مواد مخدر در ایالات متحده، نگاه کردن به آمارها و بررسی اعداد و داده‌های مراکز بهداشت و سلامت این کشور است. آمارهای زیادی وجود دارد که نشان می دهد مصرف مواد مخدر و اعتیاد به الکل در ایالات متحده چقدر خطرناک و گسترده است. نتایج یک نظرسنجی جدید نشان میدهد که ایالات متحده با یک اپیدمی اعتیاد به مواد مخدر و الکل مواجه است و اکثر آمریکایی‌ها شخصاً تحت تأثیر این موضوع قرار گرفته اند.

 بر اساس نظرسنجی موسسه مستقل تحقیقات سلامت KFF، دو سوم بزرگسالان آمریکایی گفته‌اند که خود یا یکی از اعضای خانواده از اعتیاد به داروهای غیرقانونی یا مواد مخدر یا الکل رنج می‌برند و نزدیک به ۱۰ درصد از افراد بالای ۱۸ سال گفتند که یکی از اقوام یا دوستان خود را به دلیل مصرف بیش از حد از دست داده‌اند. بر اساس گزارش نیویورک پست داده‌های جداگانه‌ای از مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC) نشان می‌دهد که سال گذشته(۲۰۲۲) نزدیک به ۱۱۰ هزار نفر بر اثر مصرف بیش از حد مواد مخدر در ایالات متحده جان خود را از دست داده‌اند. مرگ و میر ناشی از سوءمصرف مواد مخدر در سال ۲۰۲۲ بالاترین میزان مرگ و میر در یک سال تقویمی بوده است ؛ این در حالی است که میزان مرگ و میر در سال ۲۰۲۱  پس از آن ۱۰۹هزار نفر گزارش شده است.

 فاجعه اپیدمی اعتیاد در آمریکا

بر اساس مرکز ملی آمار سوء مصرف مواد مخدر (NCDAS)، تقریباً نیمی از افراد ۱۲ ساله و بالاتر در ایالات متحده حداقل یک بار از یک ماده غیرقانونی استفاده کرده اند. در زیر حقایق و آماری در مورد میزان شیوع مصرف مواد و اعتیاد امروزه آورده شده است: از سال ۲۰۰۰، نزدیک به ۱ میلیون نفر بر اثر مصرف بیش از حد مواد مخدر جان خود را از دست داده اند. تا سال ۲۰۲۰، بیش از ۳۷ میلیون نفر از ۱۲ سال و بالاتر به طور فعال از مواد غیرقانونی استفاده کردند. ۱۳.۵ درصد از آمریکایی‌های ۱۲ سال و بالاتر در ۳۰ روز گذشته مواد مخدر مصرف کرده اند. ۲۵.۴ درصد از کل مصرف کنندگان مواد مخدر از اعتیاد یا اعتیاد رنج می برند. از حدود ۱۴۰ میلیون نفر ۱۲ سال و بالاتر که الکل مصرف می کنند، بیش از ۲۰ درصد آنها از سوء مصرف الکل یا اعتیاد رنج می برند.

سوء مصرف مواد مخدر و اعتیاد، سالانه بیش از ۷۰۰ میلیارد دلار هزینه های مراقبت های بهداشتی، هزینه های مرتبط با جرم و جنایت و از دست دادن بهره وری در محل کار را به همراه دارد. تحقیقات نشان می دهد که حدود ۵۰ درصد از افراد مبتلا به یک بیماری روانی تشخیص داده شده نیز در مقطعی از زندگی خود با سوء مصرف مواد دست و پنجه نرم می کنند و بالعکس.

۳ موج تاریخی افزایش سوء مصرف مواد مخدر

طبق داده‌های مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری آمریکا (CDC)   از سال ۱۹۹۹ تا ۲۰۲۱، نزدیک به ۶۴۵ هزار نفر شهروند آمریکایی در اثر مصرف بیش از حد انواع مواد افیونی، از جمله داروهای تجویزی و غیرقانونی، جان خود را از دست دادند؛ این افزایش مرگ و میر ناشی از مصرف بیش از حد مواد افیونی را می توان در ۳ موج مجزا تشریح کرد.

موج اول با افزایش تجویز مواد افیونی در دهه ۱۹۹۰ و در پی افزایش مرگ و میر ناشی از مصرف بیش از حد مواد افیونی نسخه دار (افیون های طبیعی و نیمه مصنوعی و متادون) حدودا از سال ۱۹۹۳ آغاز شد.

موج دوم در سال ۲۰۱۰ با افزایش سریع مرگ و میر ناشی از مصرف بیش از حد هروئین آغاز شد. موج سوم در سال ۲۰۱۳ و با افزایش قابل توجه مرگ و میر ناشی از مصرف بیش از حد مواد افیونی مصنوعی، به ویژه آنهایی که شامل فنتانیل ساخته شده از مواد غیرقانونی بودند آغاز شد و تاکنون ادامه یافته است.چراکه بازار فنتانیل غیرقانونی همچنان در حال تغییر است و می‌توان آن را در ترکیب با هروئین، قرص‌های تقلبی و کوکائین پیدا کرد.

*موارد مرگ و میر جدید بر اثر اعتیاد در ایالات متحده

فنتانیل عامل اصلی مرگ و میرها در آمریکا

به گفته رابین اوستر، محقق ارشد مرکز قانون گذاری و سیاست سلامت آمریکا، از سال ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۶، مرگ و میر ناشی از ماده افیونی مصنوعی فنتانیل در ایالات متحده ۱۰۰۰ درصد افزایش یافته و به رقم خیره کننده ۱۸هزار و ۳۳۵ مرگ رسید. علاوه بر این، سن اعتیاد در حال کاهش است و این بدان معناست که نوجوانان بیشتری بر اثر سوءمصرف ماده مخدر صنعتی فنتانیل که گفته می‌شود قدرتش تا ۵۰ برابر هروئین  و ۱۰۰ برابر مورفین است جان خود را از دست می‌دهند.

فنتانیل و سایر مواد افیونی به بدترین بحران مواد مخدر در تاریخ ایالات متحده دامن می زنند. بر اساس گزارش مرکز ملی آمار بهداشت، بیش از ۱۵۰۰ نفر در هفته به دلیل مصرف برخی از انواع مواد افیونی جان خود را از دست می دهند، که این امر باعث شده است تا مواد افیونی به عنوان عامل اصلی مصرف بیش از حد کشنده در این کشور شناخته شود.

تحلیلگران می گویند معضل مواد افیونی با تجویز بیش از حد داروهای مسکن قانونی شروع شد، اما در سال های اخیر به دلیل هجوم هروئین ارزان قیمت و مواد افیونی مصنوعی، از جمله فنتانیل، که توسط کارتل‌های مواد مخدر خارجی عرضه می شود، تشدید شده است. این بحران به حدی رسیده است که علاوه بر فشار قابل توجه بر اقتصاد، به تهدیدی برای امنیت ملی آمریکا تبدیل شده است به طوری که «آلخاندرو مایورکاس»، وزیر امنیت داخلی آمریکا، در مارس ۲۰۲۳، مصرف بیش از حد فنتانیل را "بزرگترین چالشی که ما به عنوان یک کشور با آن روبرو هستیم" خواند.

*نمودار بیش مصرفی (اوردوز) مواد مخدر در آمریکا

مرگ فنتالین ۱۰ برابر کشته‌های آمریکا در عراق و افغانستان

مواد افیونی، در درجه اول فنتانیل، عامل اصلی مرگ و میر ناشی از مصرف بیش از حد در ایالات متحده است که در طول ۱۰سال گذشته که اطلاعات کاملاً در دسترس است، تقریباً ۴ برابر شده است. در سال ۲۰۲۱، تعداد کشته‌شدگان سومصرف فنتالین به ۸۰۴۱۱ نفر رسید که  بیش از ۱۰ برابر تعداد سربازان آمریکایی کشته شده در جنگ‌های پس از ۱۱ سپتامبر در عراق و افغانستان بود.

سم کوینز، وقایع نگار بزرگ بحران مواد افیونی، می گوید این دارو که مسئول بی سابقه تعداد مرگ و میر ناشی از مصرف بیش از حد است، در دهه ۲۰۱۰ شروع به نفوذ کرد، سپس با همه گیری کووید-۱۹ به شدت افزایش یافت و فروشندگان نمی دانند چگونه از آن استفاده کنند تا مشتریان خود را نکشند.

*نقشه پراکندگی میزان مصرف در ایالات مختلف

سایه مرگ بر سر تمام ایالات‌های آمریکا

اپیدمی فنتانیل به همه ایالت‌های آمریکا رسیده است، اما اثرات آن در سراسر ایالات متحده به یک اندازه احساس نمی‌شود. ویرجینیای غربی و واشنگتن دی سی بالاترین میزان مرگ و میر ناشی از مصرف بیش از حد مواد افیونی را داشتند.

 به گفته سام کوئینونز، روزنامه نگار،نویسنده تحقیقی و وقایع نگار تخصصی مواد مخدر، اعتیاد به فنتانیل در آمریکا از اواسط دهه گذشته از همه انواع مواد مخدر و داروها پیشی گرفت. همه‌گیری کووید-۱۹ اپیدمی مواد افیونی را بدتر کرد. اختلال در زنجیره تامین مردم را مجبور کرد به مواد مخدر روی بیاورند که کمتر با آنها آشنا بودند و اقدامات فاصله گذاری اجتماعی به این معنی بود که افراد بیشتری به تنهایی مواد مخدر مصرف می کردند. همراه با همه‌گیری، دسترسی فزاینده فنتانیل غیرقانونی، که اغلب توسط کارتل‌های مواد مخدر به عنوان نوع دیگری از مواد افیونی تجویزی مانند «آکسی کانتین»(OxyContin) ظاهر می‌شود، بحران را تشدید کرده است. در سال ۲۰۲۲، اداره مبارزه با مواد مخدر ایالات متحده (DEA) بیش از ۵۰ میلیون قرص تقلبی حاوی فنتانیل را کشف و ضبط کرد که بیش از دو برابر مقدار کشف شده در سال ۲۰۲۱ است. DEA   می‌گوید بیش از نیمی از این قرص های تقلبی حاوی مقادیر بالقوه کشنده فنتانیل بودند.

جمعیت شناسی بحران مواد افیونی در آمریکا

اکثریت قریب به اتفاق کسانی که بیش از حد مواد افیونی مصرف می کنند، آمریکایی‌های سفیدپوست غیر اسپانیایی تبار هستند که نزدیک به ۷۰ درصد از کل میانگین سالانه را تشکیل می‌دهند. سیاهپوستان آمریکایی و آمریکایی‌های اسپانیایی تبار به ترتیب حدود ۱۷ و ۱۲ درصد موارد را تشکیل می دهند. کهنه سربازان ارتش ایالات متحده، که بسیاری از آنها در نتیجه خدمت خود از دردهای مزمن رنج می برند، تعداد بالایی از مرگ و میرهای مرتبط با مواد افیونی را تشکیل می دهند. بر اساس مطالعه ای که توسط مؤسسه ملی بهداشت آمریکا انجام شده است، احتمال مرگ مجروحان جنگی در اثر مصرف بیش از حد مواد افیونی دو برابر بیشتر از جمعیت عمومی است. تحقیقات همچنین نشان داده است که اپیدمی مواد افیونی به برخی گروه‌ها از جمله مردان، افراد دارای معلولیت، کسانی که همسر خود را از دست داده‌اند، مستاجران و کسانی که بیمه درمانی ندارند، سخت‌تر ضربه زده است. یک بررسی نشان داد که مصرف بیش از حد مواد افیونی حدود یک سال از امید به زندگی مردان آمریکایی کم کرده است. مرگ و میر ناشی از سوء مصرف مواد مخدر بر اساس جنسیت نیز قابل توجه است. مردان بیش از دو برابر زنان بر اثر سوء مصرف مواد مخدر جان خود را از دست می‌دهند.

عواقب اقتصادی بحران 

اپیدمی مواد افیونی در حال ویران کردن اقتصاد ایالات متحده است. در سال ۲۰۲۲، کمیته مشترک اقتصادی کنگره ایالات متحده (JEC) دریافت که اپیدمی مواد افیونی در سال ۲۰۲۰ نزدیک به ۱.۵ تریلیون دلار یا ۷ درصد از تولید ناخالص داخلی (GDP) برای ایالات متحده هزینه داشته است که افزایشی حدود یک سوم از زمان آخرین برآورد هزینه در سال ۲۰۱۷ را نشان می دهد.

کمیته مشترک اقتصادی آمریکا(JEC) پیش بینی کرد این افزایش با توجه به افزایش مصرف بیش از حد مواد مخدر ادامه یابد. یکی دیگر از عوارض عمده اقتصادی این بیماری همه گیر بر نیروی کار است. محققان در اواخر سال ۲۰۲۲ تخمین زدند که مواد افیونی مسئول از دست رفتن حدود ۲۰ درصد از ۶.۳ میلیون کارگر شاغل در نیروی کار ایالات متحده در مقایسه با تعداد قبل از این اپیدمی اعتیاد است.

هروئین و فنتانیل چگونه وارد آمریکا می‌شوند؟

بیشتر هروئینی که وارد ایالات متحده می‌شود در مزارع خشخاش در مکزیک کشت می‌شود و چندین کارتل بزرگ مراکز تولید و توزیع را در شهرهای بزرگ ایالات متحده کنترل می‌کنند. کارتل‌های مکزیکی معمولاً مواد مخدر را در مرزهای جنوب غربی ایالات متحده با وسایل نقلیه تجاری و مسافربری که از طریق بنادر ورودی یا از طریق تونل‌های زیرزمینی حرکت می‌کنند، قاچاق می‌کنند. مقادیر زیادی هروئین نیز در کشورهای آمریکای جنوبی به ویژه کلمبیا تولید می‌شود و از طریق هوا و دریا به ایالات متحده قاچاق می شود.  مقامات آمریکایی می گویند که بیشتر فنتانیل در ایالات متحده نیز از طریق مرز جنوبی قاچاق می‌شود. فنتانیل وارداتی که مستقیماً از چین وارد میشد از سال ۲۰۱۹ به میزان قابل توجهی کاهش یافته است، اما چین همچنان سازنده اصلی مواد مورد نیاز برای تولید فنتانیل است. کارتل‌های مواد مخدر مکزیک راس هرم تولید فنتانیل هستند. سازمان‌های بزرگ‌تری مانند کارتل سینالوآ و کارتل نسل جدید جالیسکو شبکه‌های توزیع خاص خود را دارند. برخی نیز برای قاچاق فنتانیل از مرز به شهروندان آمریکایی وابسته هستند. بین سال‌های ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۱، حدود ۸۶ درصد از قاچاقچیان فنتانیل شهروندان آمریکایی بودند.

استراتژی عجیب آمریکا برای مبارزه با بحران اعتیاد

در طول سال‌ها، دولت ایالات متحده استراتژی‌های مختلفی برای محدود کردن جریان ورود مواد افیونی غیرقانونی از خارج از کشور داشته است؛ استراتژی‌هایی که افزایش آمارها طی سالهای اخیر حاکی از شکست آنها در مواجهه با این پدیده بوده است. به نظر می‌رسد ایالات متحده اخیرا به دنبال در پیش گرفتن الگوی «کاهش آسیب» است که پیشتر توسط کشورهایی همچون هلند مورد استفاده قرار گرفته است. بر اساس این الگو استفاده از مقادیر کمی حشیش را برای دور کردن مصرف کنندگان از مواد به اصطلاح سخت مانند کوکائین و هروئین مجاز می‌داند و سیاست‌های کاهش آسیب را اجرا می کند.

 به گزارش دیلی‌میل اتخاذ این سیاست در هلند که برای جلوگیری از اعتیاد به هروئین مورد استفاده قرار گرفته بود  شاید در سالهای ابتدای موثر واقع شد اما با این حال، استفاده از مُسکن‌های غیرقانونی مانند فنتانیل در هلند افزایش یافته و به اولویت اصلی هلند در مقابله با پدیده اعتیاد تبدیل شده است.

استفاده از حشیش و ماری جوآنا با این که در سطح فدرال در آمریکا غیرقانونی است، اما ۴۰ ایالت از ۵۰ ایالت این کشور قوانینی را تصویب کرده‌اند که استفاده از ان را به نوعی قانونی و آزاد می‌کند.

به گزارش رویترز وزارت بهداشت و خدمات انسانی ایالات متحده آمریکا هفته گذشته از آژانس مبارزه با موادمخدر خواسته است تا قوانین فدرال در مورد ماری‌جوآنا را آسان‌تر کند!

به نظر می‌رسد مقامات مسئول در آمریکا علی رغم آگاهی از نتایج اتخاذ این رویکرد در هلند درصدد آزمون و خطای آن در جامعه آمریکا هستند و تصور می‌کنند با آزادکردن و در اختیار گذاشتن مواد مخدری همچون ماری جوآنا شهروندان این کشور را در برابر آسیب‌های ناشی از سوءمصرف مواد مخدری همچون هروئین و متاآمفتامین و فنتانیل بیمه کنند؛ غافل از اینکه پدیده اعتیاد نشان داده است که معمولا سومصرف مواد مخدر از حالت تفننی و اندک به سمت مصرف دائمی و مقادیر بالاتر و مواد به اصلاح سنگین‌تر میل پیدا می‌کند.

به گفته سام کوئینونز معضل اعتیاد آمریکا یک بیماری دیرینه و ریشه‌دار است که هنوز درمان نشده است. دولت ایالات متحده به اندازه کافی برای افزایش آگاهی عمومی در مورد مضرات مواد مخدر انجام نداده است. اقداماتی که برای کاهش تقاضای دارو انجام داد بی اثر و اقدامات کنترل دارویی آن نتایج ضعیفی را به همراه داشته است. ایالات متحده باید مستقیماً با خود مشکل روبرو شود و اقداماتی را برای مقابله با موضوع داخلی سوء مصرف رایج مواد مخدر انجام دهد و به جای پنهان کردن این معضل، از حق زندگی و سلامت مردم آمریکا محافظت کند.

مبارزه با مواد مخدر در درجه اول به تلاش و  در عین حال، به همکاری بین همه کشورها نیز نیاز دارد. ایالات متحده باید از اتهامات بی مورد علیه چین و تضعیف روابط چین و آمریکا دست بردارد و در مبارزه با مواد مخدر افکار عمومی را گمراه نکند و مسئولیت خود را در قبال واکنش ناکارآمد به سوء مصرف مواد در آمریکا به عهده دیگران نگذارد.

چشم انداز تیره اعتیاد در آمریکا

همان طور که از داده‌های این گزارش که مبتنی بر اسناد منتشر شده از مراکز رسمی آمریکا هستند پیدا است، جمعیت معتاد در آمریکا در حال افزایش است و به نظر نمی‌رسد با سیاست‌های فعلی مبارزه با مواد افیونی دولت آمریکا و با توجه به رشد مواد مخدر صنعتی جدید، بتوان به موج شتابان افسار زد. چشم‌انداز مبارزه و مهار اعتیاد در آمریکا از آنجایی تیره است که متوجه می‌شویم اکثر افراد مبتلا به سوءمصرف مواد مخدر در آمریکا ( حدود ۷۵ درصد) هرگز تحت درمان قرار نمی‌گیرند. بر اساس داده‌های مرکز تحقیقاتی «pew» دستکم نیمی از شهروندان آمریکایی (حدود ۴۶ درصد) به این دلیل که یکی از اعضای خانواده یا دوستان نزدیک آنها به مواد مخدر معتاد شده‌است تجربه مواجهخه با افراد معتاد و این بیماری خانمان سوز را دارند؛ تجربه‌ای که نه فقط شهروندان که مقامات سیاسی و احزاب را  هم تحت تاثیر قرار می‌دهد.